Θα μου είπητε ίσως ότι οι της σήμερον ΟΙΚΟΝΟΜΟΥΝΤΕΣ επίσκοποι είναι ώς οι πάλαι αιρετικοί; Έν πρώτοις ο παραλληλισμός μου δεν απέβλεπεν είς τοιαύτην κατάληξιν ή γενίκευσιν, επεθύμουν να τονίσω άφ΄ ενός το επισφαλές του επιχειρήματος υμών και άφ΄ ετέρου να δηλώσω ότι τάς ΘΑΝΑΣΙΜΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΘΑ ΑΝΕΧΘΩΜΕΝ... Ίσως να φαίνεται βαρύς ή πολύς ο λόγος, μη λησμονώμεν όμως τούτο
Και ο καλύτερος αξιωματικός έν καιρώ ειρήνης, ο πλουτών παρουσιαστικού, λόγου και λοιπής στρατιωτικής χάριτος και αξίας, εάν έν καιρώ πολέμου αρκεσθή και πάλιν είς τα ίδια, μηδέν έτερον προσφέρων, ουδέ εώς θανάτου αγωνιζόμενος διά την ακεραιότητα της Πατρίδος του, δεν απαιτείται, νομίζω, φιλοσοφία, ότι παρά πάσι θα κριθή ανάξιος και το ολιγώτερον όπερ του αρμόζει είναι η... διαθεσιμότης.
Κάτι παράλληλον ακριβώς συμβαίνει και έν τή Εκκλησία. Εάν ΕΝ ΚΑΙΡΩ ΚΗΡΥΤΤΟΜΕΝΗΣ ΑΙΡΕΣΕΩΣ αρκεσθούν και πάλι οι φύσει και θέσει υπερασπισταί και <<αξιωματικοί>> της, οι επίσκοποι λέγω και λοιποί κληρικοί, μόνον είς τα συνήθη ιερατικά των καθήκοντα, θ. Λειτουργίας, πανηγύρεις και εγκαίνια μετά των λοιπών χοροστασιών και αγαθών ευσεβειολογιών πρός το κινδυνεύον έκ της αιρέσεως <<Χριστεπώνυμον πλήρωμα>>, όντως είς <<ουδέν έτερον ισχύουσι>> ειμή έν ιερά τινα Μονή, αποκλαίειν την δειλίαν της προδοσίας...
Δι΄ ένα ΟΧΙ, π. Βησσαρίων, χρειάζονται οι Μεγάλοι κατά τας μεγάλας στιγμάς. Εάν σιγήσουν ή το και φοβερώτερον, είπουν το ΝΑΙ, αυτομάτως γίνονται μικροί, ελάχιστοι, ανάξιοι θρόνων και σεβασμού.
Ουδείς μή νομίση ότι είμαι υπερβολικός, εγω απλώς ΜΕΤΑΦΡΑΖΩ οποίον ήτο το ηρωικόν φρόνημα των Πατέρων της Εκκλησίας μας, ενώ συγχρόνως σκιαγραφώ ενώπιόν σας την επείγουσα απαίτησιν των ημερών μας. Πρός απόδειξιν της αληθείας ταύτης θα μου επιτρέψετε να κάμω μίαν μικρήν αναδρομήν.
Έν έτει 1952, ότε η Εκκλησία διήρχετο πλέον ειρηνικάς της σήμερον ημέρας, είς τίμιος αυτής εργάτης και υπέροχος <<βιαστής>> της Βασιλείας του Θεού, ηθέλησεν να συγκινήση διά της γραφίδος του την... μακαρίαν απάθειαν των συναδέλφων του, οι οποίοι είς ουδέν έτερον ηυκαίρουν ειμή μόνον είς λόγους ευσεβείας και υποκριτικού θαυμασμού των ηρωικών παλαισμάτων τών της Εκκλησίας πατέρων... Τους απηύθυνε, λοιπόν, τα εξής σπουδαιότατα, τα οποία, ενώ και την σήμερον διατηρούν απόλυτον την επικαιρότητά των, δικαιούν ταυτοχρόνως και ημάς, οίτινες αποδυρόμεθα διά την ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ των καιρών... (σ.σ. Ο εργάτης αυτός όπου ακολουθεί και η ομιλία είναι ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης).
<<...ημείς δέ οι νεώτεροι μόνον απο των αμβώνων και των στηλών θρησκευτικών περιοδικών γνωρίζομεν να εγκωμιάζωμεν τους πατέρας, αλλά ουδόλως μιμούμεθα αυτούς και δεν αντιλαμβανόμεθα οι δυστυχείς ότι το ακροατήριον γελά ενδομύχως είς βάρος μας και είναι έτοιμοι να μας φωνάξη ΚΥΡΙΟΙ, ΑΦΟΥ ΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΖΕΤΕ, ΔΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΜΙΜΕΙΣΘΕ; ΔΙΑΤΙ ΑΡΚΕΙΣΘΕ ΜΟΝΟΝ ΕΙΣ ΩΡΑΙΟΛΟΓΙΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΑΤΤΕΤΕ ΕΡΓΑ ΥΨΗΛΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΑΝΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ; Δυστυχώς! Συστηματικώς αποφεύγομεν τον έλεγχον. Να μην ελέγξωμεν τον ένα, διότι έχει αξίωμα και νόμω (!) είναι ανεύθυνος... Να μην ελέγξωμεν τον τρίτον διότι είναι φίλος μας. Τι φίλος μας, αφού υβρίζει τον Χριστόν και την Ορθοδοξίαν;... Απο του άμβωνος σοφόν καλών τον άσοφον, τον φιλάργυρον ελεήμονα, τον ασεβή ευσεβή, τον προδότη της πίστεως άγρυπνον φύλακα της Ορθοδοξίας!... Αδελφοί και πατέρες! Θεολόγοι και ιεροκήρυκες, πρός καιρόν αφήσατε τάς φλογέρας σας και λάβετε τάς σφενδόνας. Κηρύξατε ελεγκτικώς... Αλλά δυστυχώς, τα κηρύγματα ταύτα δεν έχουν σήμερον την κατανόησιν έκ μέρους της επισήμου Εκκλησίας. Τα φλού-φλού κυριαρχούν. Οι λύκοι τρώγουν τα πρόβατα και ημείς παίζομεν την φλογερίτσα μας, και ο Διάβολος αγάλλεται και χαίρει. Φλού-φλού και κουδουνίσματα των Αρχιερατικών σάκκων. Ιδού το σήμα της σημερινής Εκκλησίας...
Έτσι ηγωνίσθησαν οι ένδοξοι, οι ουρανόφρονες πατέρες; Ακούσωμεν τι περί αυτών λέγει ο ποιητής.
<<Όλην συλλεξάμενοι ποιμαντικήν εμπειρίαν και ΘΥΜΟΝ κινήσαντες νύν τον δικαότατα ενδικώτα, τους βαρείς ήλασαν και λοιμώδεις λύκους, τή ΣΦΕΝΔΟΝΗ ΤΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ εκσφενδονήσαντες του της Εκκλησίας πληρώματος πεσόντας ώς πρός θάνατον και ΩΣ ΑΝΙΑΤΩΣ ΝΟΣΗΣΑΝΤΑΣ, οι Θείοι ποιμένες, ώς δούλοι γνησιώτατοι Χριστού και του ενθέου κηρύγματος μύσται ιερώτατοι...>>
Διακόπτω, πατέρες, την ανάγνωσιν διά των εξής λόγων του ιδίου ιεροκήρυκος.
<<Τα φλού-φλού άς παύσουν προσωρινώς. Χιλιάκις ηκούσθησαν. Τώρα είναι καιρός σφενδόνης Δαυίδ με τους πέντε λίθους. Τους έχομεν; Θα νικήσωμεν. Δεν τους έχομεν; ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΩΖΟΥΝ ΟΛΑΙ ΑΙ ΦΛΟΓΕΡΑΙ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ ΡΑΘΥΜΩΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΑΥΛΑΣ ΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ, ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ, ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΩΝ>>... ( Περιοδικόν <<Σπίθα>> μηνός Νοεμβρίου 1952).
Ειδικώς δέ της λειτουργίας του λαικού στοιχείου έν τοίς πράγμασιν της Εκκλησίας, πράγμα όπερ επιθυμούσιν οι πολλοί διά επικροτήσεις μόνον αβούλους, ου μή και αμαρτωλάς, θα μοί επιτρέψητε να απασχολήσω την αγάπην σας με μίαν επιπλέον ακρόασιν.
Δυστυχώς, ώς ανέφερον, πολλοί <<θεωρητικοί>> της σήμερον, παρερμηνεύοντες τους λόγους και το πνεύμα της ΚΔ΄ Κανόνος της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, του λέγοντος <<τί σεαυτόν ποιείς ποιμένα πρόβατο ών; Τί κεφαλή, πούς τυγχάνων; Τί στρατηγείν επιχειρείς, τεταγμένος έν στρατιώταις;>> επιθυμούσιν όπως μόνον οι κληρικοί έχουν παντού και πάντοτε τον λόγον. ( σ.σ. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπενθυμίζεις είς τους ακροατάς του κάτι, όπερ πολλάκις είπε πρός αυτούς. Ποίον ήτο τούτο; Ότι <<πρόβατα και ποιμένες πρός την ανθρωπίνην εισί διαίρεσιν, πρός δέ τον Χριστόν, ΠΑΝΤΕΣ ΕΙΣΙ ΠΡΟΒΑΤΑ. Και γάρ οι ποιμαίνοντες και οι ποιμαινόμενοι ύφ΄ ενός του άνω ποιμένος ποιμαίνονται>> (Είς την Ανάληψιν λόγος Β΄ κ΄ 12, Migne 52, 784). <<Πάντα ίσα ημίν. Ούκ ετέρου εγώ προβάτου, ετέρου δέ υμείς, αλλά του αυτού μετέχομεν πάντες. Το βάπτισμα το αυτό έχομεν, εκάτερος Πνεύματος ηξιώθημεν ενός, επί την αυτήν βασιλείαν σπεύδομεν εκάτεροι. Αδελφοί ομοίως εσμέν Χριστού πάντα ημών κοινά. (Είς την Β΄ Θεσσαλ. ομιλ. στ΄ κ΄ 4, P.G. 50, 654). Παρά Π. Τρεμπέλα, μνημν. έργον, σελ. 25.
Δι΄ αυτούς λοιπόν τους <<θεωρητικούς>>, αλλά πρό πάντων διά να γνωρίσωμεν και ημείς αυτοί οποίοι οι αγώνες και ο πόθος του λαικού στοιχείου της αρχαίας Εκκλησίας διά την περιφρούρησιν των ιερών θεσμίων αυτής, θα σας αναγνώσω σχετικόν γεγονός έκ των Πρακτικών των Συνόδων, λαβόν χώραν επί της Πατριαρχείας του Ιωάννου Β΄ (518-520). Έν αυτώ αβιάστως θα θαυμάσωμεν πάντες, άφ΄ ενός μέν την ευσέβειαν, παρρησίαν και αγωνίαν του ευσεβούς πληρώματος διά τα κοινά της Εκκλησίας, άφ΄ ετέρου δέ τάς επικροτήσεις και συναγωνισμούς του γνησίου χορού των επισκόπων προκειμένου οι ποιμένες-λύκοι ν΄ απομακρυνθούν έκ του ιερού περιβόλου της Εκκλησίας
<<Εισόδου γενομένης κατά το σύνηθες έν τή αγιωτάτη ημών μεγάλη Εκκλησία έν ημέρα Κυριακή τή ιε΄ του ενεστώτος Ιουλίου μηνός, της ενδεκάτης επινεμήσεως, παρά του δεσπότου ημών του αγιωτάτου αρχιεπισκόπου και οικουμενικού Πατριάρχου Ιωάννου, έν τώ γενέσθαι αυτόν σύν τώ ευαγεί κλήρω περί τον άμβωνα, φωναί γεγόνασιν υπό του λαού λέγουσαι Πολλά τα έτη του Πατριάρχου, πολλά τα έτη του βασιλέως... Σευήρον τον Μανιχαίον έξω βάλλε, εές άνελθε είς τον άμβωνα, εές πείσε τον λαό σου, την αγίαν σύνοδον άρτι κήρυξον (ότι δηλαδή ήτο αγία η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος)... Ο μή λαλών Μανιχαίος έστιν, ή εξέρχη ή κηρύσσεις. ΠΙΣΤΙΣ ΕΣΤΙΝ, ΟΥΚ ΕΝΙ ΘΕΩΡΕΙΝ, ΑΔΕΛΦΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΜΙΑ ΨΥΧΗ...>>
Απαντών ο Πατριάρχης τους διαβεβαίωσεν, ότι θα πράξη τα ανωτέρω κατόπιν αδείας και συνεργασίας μετά του Αυτοκράτορος. Ευθύς όμως ο λαός αποκρίθηκε
<<Ούκ αναχωρώ μά το άγιον Ευαγγέλιον... Σευήρος άρτι αναθεματίσθη, ούκ εξέρχομαι εάν μή άρτι απόκρισιν λάβω, μαρτύρομαι, ορθόδοξος εί, άρτι αναθεμάτισον, ή αναθεμάτισον ή ουδέν παρ΄ εμέ!...
Τα ανωτέρω πάντα ηνάγκασαν να εκφωνηθούν έκ μέρους του Πατριάρχου και των παρόντων συνοδικών τα εξής πρός τον λαό
<<Ότι ο Σευήρος χωρίσας εαυτόν της αγίας ταύτης Εκκλησίας, εαυτόν κρίμματι υπέβαλε, πρόδηλον πάσιν. Επόμενοι τοίνυν και ημείς τοίς θείοις κανόσι και τοίς αγίοις πατράσιν, αλλότριον τούτον ηγούμεθα, και της υπό των θείων κανόνων, διά της αυτού βλασφημίας κατακριθέντα, αναθεματίζομεν και ημείς>>
Εν τή συνάξει δέ της επομένης ημέρας, ήτις, σημειωτέον, εγένετο απαιτήσει του λαού, έν τή εισόδω του Πατριάρχου άπαν το εκκλησίασμα απήτησεν όπως τεθούν έν τοίς ιεροίς διπτύχοις αί τέσσαρες Οικ. Σύνοδοι, ώς και τα ονόματα των πρώην πατριαρχών Ευφημίου, Μακεδονίου και πάπα Ρώμης Λέοντος, άτινα είχον διαγραφή υπό των αιρετικών. Ο Πατριάρχης αρκεσθείς είς το να επαινέση μόνον τάς ιεράς απαιτήσεις του λαού, χωρίς όμως να εκπληρώση τα αιτούμενα, έλαβε την εξής απάντησιν
<<Εάν μή άρτι, ουδείς εκβαίνει, μαρτύρομαί σε τάς θύρας κλείω, αδελφοί ορθόδοξοι μία ψυχή, αδελφοί, μία πίστις, μία ψυχή. Νικά η πίστις των ορθοδόξων>>.
Κατόπιν των ανωτέρω, λαβών τα δίπτυχα ο αγιώτατος και μακαριώτατος αρχιεπίσκοπος και Οικ. Πατριάρχης Ιωάννης, εκέλευσε τάς αγίας τέσσαρας Συνόδους ταγήναι και τα ονόματα των τελευτησάντων έν οσία μνήμη γενομένων αρχιεπισκόπων ταύτης της βασιλίδος πόλεως Ευφημίου και Μακεδονίου και μέντοι και Λέοντος του γενομένου αρχιεπισκόπου Ρώμης. (Πρακτικά Συνόδων, τομ. Β΄ σ. 303 εξ.)
Αύτη, πατέρες είναι η εικών του ωραιοτάτου και ενδόξου παρελθόντος! Βεβαίως, ιδιαιτάτην εξαίρεσιν έν τή διαφυλάξει της ορθής πίστεως θα αποτελή πάντοτε η διαγωγή και ενέργειαι των επισκόπων και λοιπών κληρικών, οίτινες ώς φύσει και θέσει υπεύθυνοι θα πρέπη να φρυκτωρούν το φώς της σωζούσης αληθείας, απερίτμητον και υπέρχρονον.
<<...αλλά πολλαί ημέραι, γράφει ό του άμβωνος πρύτανις, έξ΄ ού της οικουμένης η Εκκλησία κατέστραπται, ΜΑΛΛΟΝ ΔΕ ΤΩΝ ΕΝ ΑΡΧΑΙΣ ΟΝΤΩΝ τοίς αυτοίς υπευθύνων>> (P.G.62, 80).
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Και ο καλύτερος αξιωματικός έν καιρώ ειρήνης, ο πλουτών παρουσιαστικού, λόγου και λοιπής στρατιωτικής χάριτος και αξίας, εάν έν καιρώ πολέμου αρκεσθή και πάλιν είς τα ίδια, μηδέν έτερον προσφέρων, ουδέ εώς θανάτου αγωνιζόμενος διά την ακεραιότητα της Πατρίδος του, δεν απαιτείται, νομίζω, φιλοσοφία, ότι παρά πάσι θα κριθή ανάξιος και το ολιγώτερον όπερ του αρμόζει είναι η... διαθεσιμότης.
Κάτι παράλληλον ακριβώς συμβαίνει και έν τή Εκκλησία. Εάν ΕΝ ΚΑΙΡΩ ΚΗΡΥΤΤΟΜΕΝΗΣ ΑΙΡΕΣΕΩΣ αρκεσθούν και πάλι οι φύσει και θέσει υπερασπισταί και <<αξιωματικοί>> της, οι επίσκοποι λέγω και λοιποί κληρικοί, μόνον είς τα συνήθη ιερατικά των καθήκοντα, θ. Λειτουργίας, πανηγύρεις και εγκαίνια μετά των λοιπών χοροστασιών και αγαθών ευσεβειολογιών πρός το κινδυνεύον έκ της αιρέσεως <<Χριστεπώνυμον πλήρωμα>>, όντως είς <<ουδέν έτερον ισχύουσι>> ειμή έν ιερά τινα Μονή, αποκλαίειν την δειλίαν της προδοσίας...
Δι΄ ένα ΟΧΙ, π. Βησσαρίων, χρειάζονται οι Μεγάλοι κατά τας μεγάλας στιγμάς. Εάν σιγήσουν ή το και φοβερώτερον, είπουν το ΝΑΙ, αυτομάτως γίνονται μικροί, ελάχιστοι, ανάξιοι θρόνων και σεβασμού.
Ουδείς μή νομίση ότι είμαι υπερβολικός, εγω απλώς ΜΕΤΑΦΡΑΖΩ οποίον ήτο το ηρωικόν φρόνημα των Πατέρων της Εκκλησίας μας, ενώ συγχρόνως σκιαγραφώ ενώπιόν σας την επείγουσα απαίτησιν των ημερών μας. Πρός απόδειξιν της αληθείας ταύτης θα μου επιτρέψετε να κάμω μίαν μικρήν αναδρομήν.
Έν έτει 1952, ότε η Εκκλησία διήρχετο πλέον ειρηνικάς της σήμερον ημέρας, είς τίμιος αυτής εργάτης και υπέροχος <<βιαστής>> της Βασιλείας του Θεού, ηθέλησεν να συγκινήση διά της γραφίδος του την... μακαρίαν απάθειαν των συναδέλφων του, οι οποίοι είς ουδέν έτερον ηυκαίρουν ειμή μόνον είς λόγους ευσεβείας και υποκριτικού θαυμασμού των ηρωικών παλαισμάτων τών της Εκκλησίας πατέρων... Τους απηύθυνε, λοιπόν, τα εξής σπουδαιότατα, τα οποία, ενώ και την σήμερον διατηρούν απόλυτον την επικαιρότητά των, δικαιούν ταυτοχρόνως και ημάς, οίτινες αποδυρόμεθα διά την ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ των καιρών... (σ.σ. Ο εργάτης αυτός όπου ακολουθεί και η ομιλία είναι ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης).
<<...ημείς δέ οι νεώτεροι μόνον απο των αμβώνων και των στηλών θρησκευτικών περιοδικών γνωρίζομεν να εγκωμιάζωμεν τους πατέρας, αλλά ουδόλως μιμούμεθα αυτούς και δεν αντιλαμβανόμεθα οι δυστυχείς ότι το ακροατήριον γελά ενδομύχως είς βάρος μας και είναι έτοιμοι να μας φωνάξη ΚΥΡΙΟΙ, ΑΦΟΥ ΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΖΕΤΕ, ΔΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΜΙΜΕΙΣΘΕ; ΔΙΑΤΙ ΑΡΚΕΙΣΘΕ ΜΟΝΟΝ ΕΙΣ ΩΡΑΙΟΛΟΓΙΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΑΤΤΕΤΕ ΕΡΓΑ ΥΨΗΛΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΑΝΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ; Δυστυχώς! Συστηματικώς αποφεύγομεν τον έλεγχον. Να μην ελέγξωμεν τον ένα, διότι έχει αξίωμα και νόμω (!) είναι ανεύθυνος... Να μην ελέγξωμεν τον τρίτον διότι είναι φίλος μας. Τι φίλος μας, αφού υβρίζει τον Χριστόν και την Ορθοδοξίαν;... Απο του άμβωνος σοφόν καλών τον άσοφον, τον φιλάργυρον ελεήμονα, τον ασεβή ευσεβή, τον προδότη της πίστεως άγρυπνον φύλακα της Ορθοδοξίας!... Αδελφοί και πατέρες! Θεολόγοι και ιεροκήρυκες, πρός καιρόν αφήσατε τάς φλογέρας σας και λάβετε τάς σφενδόνας. Κηρύξατε ελεγκτικώς... Αλλά δυστυχώς, τα κηρύγματα ταύτα δεν έχουν σήμερον την κατανόησιν έκ μέρους της επισήμου Εκκλησίας. Τα φλού-φλού κυριαρχούν. Οι λύκοι τρώγουν τα πρόβατα και ημείς παίζομεν την φλογερίτσα μας, και ο Διάβολος αγάλλεται και χαίρει. Φλού-φλού και κουδουνίσματα των Αρχιερατικών σάκκων. Ιδού το σήμα της σημερινής Εκκλησίας...
Έτσι ηγωνίσθησαν οι ένδοξοι, οι ουρανόφρονες πατέρες; Ακούσωμεν τι περί αυτών λέγει ο ποιητής.
<<Όλην συλλεξάμενοι ποιμαντικήν εμπειρίαν και ΘΥΜΟΝ κινήσαντες νύν τον δικαότατα ενδικώτα, τους βαρείς ήλασαν και λοιμώδεις λύκους, τή ΣΦΕΝΔΟΝΗ ΤΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ εκσφενδονήσαντες του της Εκκλησίας πληρώματος πεσόντας ώς πρός θάνατον και ΩΣ ΑΝΙΑΤΩΣ ΝΟΣΗΣΑΝΤΑΣ, οι Θείοι ποιμένες, ώς δούλοι γνησιώτατοι Χριστού και του ενθέου κηρύγματος μύσται ιερώτατοι...>>
Διακόπτω, πατέρες, την ανάγνωσιν διά των εξής λόγων του ιδίου ιεροκήρυκος.
<<Τα φλού-φλού άς παύσουν προσωρινώς. Χιλιάκις ηκούσθησαν. Τώρα είναι καιρός σφενδόνης Δαυίδ με τους πέντε λίθους. Τους έχομεν; Θα νικήσωμεν. Δεν τους έχομεν; ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΩΖΟΥΝ ΟΛΑΙ ΑΙ ΦΛΟΓΕΡΑΙ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ ΡΑΘΥΜΩΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΑΥΛΑΣ ΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ, ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ, ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΩΝ>>... ( Περιοδικόν <<Σπίθα>> μηνός Νοεμβρίου 1952).
Ειδικώς δέ της λειτουργίας του λαικού στοιχείου έν τοίς πράγμασιν της Εκκλησίας, πράγμα όπερ επιθυμούσιν οι πολλοί διά επικροτήσεις μόνον αβούλους, ου μή και αμαρτωλάς, θα μοί επιτρέψητε να απασχολήσω την αγάπην σας με μίαν επιπλέον ακρόασιν.
Δυστυχώς, ώς ανέφερον, πολλοί <<θεωρητικοί>> της σήμερον, παρερμηνεύοντες τους λόγους και το πνεύμα της ΚΔ΄ Κανόνος της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, του λέγοντος <<τί σεαυτόν ποιείς ποιμένα πρόβατο ών; Τί κεφαλή, πούς τυγχάνων; Τί στρατηγείν επιχειρείς, τεταγμένος έν στρατιώταις;>> επιθυμούσιν όπως μόνον οι κληρικοί έχουν παντού και πάντοτε τον λόγον. ( σ.σ. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπενθυμίζεις είς τους ακροατάς του κάτι, όπερ πολλάκις είπε πρός αυτούς. Ποίον ήτο τούτο; Ότι <<πρόβατα και ποιμένες πρός την ανθρωπίνην εισί διαίρεσιν, πρός δέ τον Χριστόν, ΠΑΝΤΕΣ ΕΙΣΙ ΠΡΟΒΑΤΑ. Και γάρ οι ποιμαίνοντες και οι ποιμαινόμενοι ύφ΄ ενός του άνω ποιμένος ποιμαίνονται>> (Είς την Ανάληψιν λόγος Β΄ κ΄ 12, Migne 52, 784). <<Πάντα ίσα ημίν. Ούκ ετέρου εγώ προβάτου, ετέρου δέ υμείς, αλλά του αυτού μετέχομεν πάντες. Το βάπτισμα το αυτό έχομεν, εκάτερος Πνεύματος ηξιώθημεν ενός, επί την αυτήν βασιλείαν σπεύδομεν εκάτεροι. Αδελφοί ομοίως εσμέν Χριστού πάντα ημών κοινά. (Είς την Β΄ Θεσσαλ. ομιλ. στ΄ κ΄ 4, P.G. 50, 654). Παρά Π. Τρεμπέλα, μνημν. έργον, σελ. 25.
Δι΄ αυτούς λοιπόν τους <<θεωρητικούς>>, αλλά πρό πάντων διά να γνωρίσωμεν και ημείς αυτοί οποίοι οι αγώνες και ο πόθος του λαικού στοιχείου της αρχαίας Εκκλησίας διά την περιφρούρησιν των ιερών θεσμίων αυτής, θα σας αναγνώσω σχετικόν γεγονός έκ των Πρακτικών των Συνόδων, λαβόν χώραν επί της Πατριαρχείας του Ιωάννου Β΄ (518-520). Έν αυτώ αβιάστως θα θαυμάσωμεν πάντες, άφ΄ ενός μέν την ευσέβειαν, παρρησίαν και αγωνίαν του ευσεβούς πληρώματος διά τα κοινά της Εκκλησίας, άφ΄ ετέρου δέ τάς επικροτήσεις και συναγωνισμούς του γνησίου χορού των επισκόπων προκειμένου οι ποιμένες-λύκοι ν΄ απομακρυνθούν έκ του ιερού περιβόλου της Εκκλησίας
<<Εισόδου γενομένης κατά το σύνηθες έν τή αγιωτάτη ημών μεγάλη Εκκλησία έν ημέρα Κυριακή τή ιε΄ του ενεστώτος Ιουλίου μηνός, της ενδεκάτης επινεμήσεως, παρά του δεσπότου ημών του αγιωτάτου αρχιεπισκόπου και οικουμενικού Πατριάρχου Ιωάννου, έν τώ γενέσθαι αυτόν σύν τώ ευαγεί κλήρω περί τον άμβωνα, φωναί γεγόνασιν υπό του λαού λέγουσαι Πολλά τα έτη του Πατριάρχου, πολλά τα έτη του βασιλέως... Σευήρον τον Μανιχαίον έξω βάλλε, εές άνελθε είς τον άμβωνα, εές πείσε τον λαό σου, την αγίαν σύνοδον άρτι κήρυξον (ότι δηλαδή ήτο αγία η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος)... Ο μή λαλών Μανιχαίος έστιν, ή εξέρχη ή κηρύσσεις. ΠΙΣΤΙΣ ΕΣΤΙΝ, ΟΥΚ ΕΝΙ ΘΕΩΡΕΙΝ, ΑΔΕΛΦΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΜΙΑ ΨΥΧΗ...>>
Απαντών ο Πατριάρχης τους διαβεβαίωσεν, ότι θα πράξη τα ανωτέρω κατόπιν αδείας και συνεργασίας μετά του Αυτοκράτορος. Ευθύς όμως ο λαός αποκρίθηκε
<<Ούκ αναχωρώ μά το άγιον Ευαγγέλιον... Σευήρος άρτι αναθεματίσθη, ούκ εξέρχομαι εάν μή άρτι απόκρισιν λάβω, μαρτύρομαι, ορθόδοξος εί, άρτι αναθεμάτισον, ή αναθεμάτισον ή ουδέν παρ΄ εμέ!...
Τα ανωτέρω πάντα ηνάγκασαν να εκφωνηθούν έκ μέρους του Πατριάρχου και των παρόντων συνοδικών τα εξής πρός τον λαό
<<Ότι ο Σευήρος χωρίσας εαυτόν της αγίας ταύτης Εκκλησίας, εαυτόν κρίμματι υπέβαλε, πρόδηλον πάσιν. Επόμενοι τοίνυν και ημείς τοίς θείοις κανόσι και τοίς αγίοις πατράσιν, αλλότριον τούτον ηγούμεθα, και της υπό των θείων κανόνων, διά της αυτού βλασφημίας κατακριθέντα, αναθεματίζομεν και ημείς>>
Εν τή συνάξει δέ της επομένης ημέρας, ήτις, σημειωτέον, εγένετο απαιτήσει του λαού, έν τή εισόδω του Πατριάρχου άπαν το εκκλησίασμα απήτησεν όπως τεθούν έν τοίς ιεροίς διπτύχοις αί τέσσαρες Οικ. Σύνοδοι, ώς και τα ονόματα των πρώην πατριαρχών Ευφημίου, Μακεδονίου και πάπα Ρώμης Λέοντος, άτινα είχον διαγραφή υπό των αιρετικών. Ο Πατριάρχης αρκεσθείς είς το να επαινέση μόνον τάς ιεράς απαιτήσεις του λαού, χωρίς όμως να εκπληρώση τα αιτούμενα, έλαβε την εξής απάντησιν
<<Εάν μή άρτι, ουδείς εκβαίνει, μαρτύρομαί σε τάς θύρας κλείω, αδελφοί ορθόδοξοι μία ψυχή, αδελφοί, μία πίστις, μία ψυχή. Νικά η πίστις των ορθοδόξων>>.
Κατόπιν των ανωτέρω, λαβών τα δίπτυχα ο αγιώτατος και μακαριώτατος αρχιεπίσκοπος και Οικ. Πατριάρχης Ιωάννης, εκέλευσε τάς αγίας τέσσαρας Συνόδους ταγήναι και τα ονόματα των τελευτησάντων έν οσία μνήμη γενομένων αρχιεπισκόπων ταύτης της βασιλίδος πόλεως Ευφημίου και Μακεδονίου και μέντοι και Λέοντος του γενομένου αρχιεπισκόπου Ρώμης. (Πρακτικά Συνόδων, τομ. Β΄ σ. 303 εξ.)
Αύτη, πατέρες είναι η εικών του ωραιοτάτου και ενδόξου παρελθόντος! Βεβαίως, ιδιαιτάτην εξαίρεσιν έν τή διαφυλάξει της ορθής πίστεως θα αποτελή πάντοτε η διαγωγή και ενέργειαι των επισκόπων και λοιπών κληρικών, οίτινες ώς φύσει και θέσει υπεύθυνοι θα πρέπη να φρυκτωρούν το φώς της σωζούσης αληθείας, απερίτμητον και υπέρχρονον.
<<...αλλά πολλαί ημέραι, γράφει ό του άμβωνος πρύτανις, έξ΄ ού της οικουμένης η Εκκλησία κατέστραπται, ΜΑΛΛΟΝ ΔΕ ΤΩΝ ΕΝ ΑΡΧΑΙΣ ΟΝΤΩΝ τοίς αυτοίς υπευθύνων>> (P.G.62, 80).
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου